گروه گزارشگران بین المللی

ایران، در کانون توجه صنایع آینده با تکیه بر منابع غنی معدنی

(دکتر حجت بقایی؛ مشاور تحقیق و توسعه)

با رشد سریع فناوری‌های نوین و گسترش صنایع مبتنی بر دانش، جهان بیش از هر زمان دیگری به مواد اولیه حیاتی و کمیاب وابسته شده است. فلزات گرانبها و عناصر نادر زمین، ستون فقرات بسیاری از فناوری‌های پیشرفته همچون انرژی‌های نو، خودروهای برقی، صنایع هوافضا، پزشکی پیشرفته و تجهیزات الکترونیکی محسوب می‌شوند. در این میان، ایران به عنوان کشوری با ذخایر گسترده و متنوع معدنی، به‌ویژه در حوزه فلزات گرانبها و عناصر استراتژیک، در کانون توجه قرار گرفته است.

(منابع حیاتی ایران و صنایع آینده)

ایران علاوه بر ذخایر بزرگ نفت و گاز، از لحاظ منابع معدنی نیز جزو ۱۰ کشور برتر جهان به‌شمار می‌رود. وجود ذخایر قابل توجهی از طلا، نقره، مس، روی، لیتیوم، مولیبدن، نیکل و عناصر نادر، موقعیتی راهبردی برای ایران ایجاد کرده است. بسیاری از این عناصر در ساخت باتری‌های لیتیوم-یونی، پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی، تجهیزات الکترونیکی دقیق و حتی رایانه‌های کوانتومی کاربرد دارند.

(اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی)

در دنیای فردا، کشورهایی که منابع استراتژیک معدنی در اختیار دارند، نه تنها قدرت اقتصادی بیشتری خواهند داشت، بلکه می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در زنجیره تأمین جهانی ایفا کنند. ایران با دارا بودن موقعیت جغرافیایی ممتاز و دسترسی به بازارهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی، ظرفیت تبدیل‌شدن به یک هاب منطقه‌ای برای تأمین مواد اولیه فناوری‌های پیشرفته را دارد.

{فرصت‌ها و چالش‌ها}

اگرچه تحریم‌های بین‌المللی و چالش‌های زیرساختی، بهره‌برداری کامل از این پتانسیل را با دشواری‌هایی مواجه کرده، اما فرصت‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، توسعه فناوری‌های بومی استخراج و فرآوری، و تربیت نیروی انسانی متخصص، می‌توانند مسیر پیشرفت این حوزه را هموار سازند. همچنین با توجه به حرکت جهانی به‌سوی اقتصاد سبز و کربن‌پایین، ایران می‌تواند نقش کلیدی در تأمین مواد اولیه برای فناوری‌های پاک ایفا کند.

در پایان این یادداشت یادآور می شویم: در چشم‌انداز آینده جهان، منابع معدنی ارزشمند ایران نه‌تنها دارایی اقتصادی، بلکه ابزاری استراتژیک برای حضور فعال در بازارهای جهانی و ارتقای جایگاه کشور در زنجیره فناوری‌های نوین است. سرمایه‌گذاری هوشمند، دیپلماسی اقتصادی فعال و توسعه زیرساخت‌های فناورانه، می‌توانند ایران را به یکی از بازیگران اصلی صنایع آینده تبدیل کنند.

+ روزنوشتهای مشاور تحقیق و توسعه